یک قرن انقلاب در ایران (مولی)

 (از مقدمه ويراستار) در مقالات مجموعه حاضر همگوني و هماهنگي نظري به چشم نميخورد. در اين مجموعه ديدگاه ها و نظريه هاي متنوع از تحليل فرهنگ، فمينيسم، نظريه بسيج اجتماعي و تاريخ سياسي تا نظريه هاي قومي، ناسيوناليستي، جامعه شناسي سياسي وبري، ماركسيسم نو و پسا ماركسيسم بازتاب يافته و هر كدام از اين نظريه ها هواداران خاص خود را دارند. من در مقام ويراستار مجموعه، از اين رهيافتهاي متفاوت برخي نكات و الگوهاي مشترك براي بحثهاي نظري وسيعتر بيرون كشيده ام. با مرور اين نكات و الگوها ميتوان به پايگاه هاي اجتماعي متفاوت جنبشها پي برد. ائتلافهاي پوپوليستي و چند طبقه اي ويژگي مشترك همه رويدادهاي مورد بررسي حاضر است. به نظر ميرسد اين ويژگي حاصل پيچيدگيهاي ميراث مانده بر ساختار اجتماعي ايران با تركيب جمعيتي شهري، روستايي، يكجا نشين و قبيله اي، شكاف هاي مذهبي، قومي و محدوديتها و فرصتهاي جنسيتي باشد. منشا نارضایتی هر یک از مخالفان بازتاب این پیچیدگی است. ناسیونالیسم، اسلام، جریانهای سوسیالیست و اصلاح طلب در ترکیب‌های متفاوت نیروی محرکه این جنبشها بودند. پیچیدگیهای یاد شده علل شکل گیری جنبشهای اجتماعی ایران را به صورت یک پرسش در می‌آورد. همه مقالات این مجموعه، یافته‌ها، و نتایج آنها در قالب مفاهیم نظری متنوع ارائه شده‌اند. نویسندگان مقالات از مسلم انگاشتن نظریه‌های تک علتی و رجحان دادن علل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بر یکدیگر احتراز جسته و از تاثیر متقابل همه ابعاد و علل تغییر و تحول بر یکدیگر سخن گفته‌اند. بی تردید این شیوه در تدوین مفاهیم جامع برای تغییرات اجتماعی گامی به جلو تلقی می‌شود... عناوین مقالات مجموعه چنین است: گفتمان سیاسی شیعه و بسیج طبقاتی در جنبش تنباکو، نوشته منصور معدل؛ سوسیال دموکراسی و انقلاب مشروطه ایران، نوشته ژانت آفاری؛ ظهور رضاخان، نوشته مایکل پ.زیرینسکی؛ نهضت ملی شدن نفت، نوشته سوسن سیاوشی؛ مسجد، آخرین پناهگاه: اصلاحات دولتی و ستیزه اجتماعی؛ انقلاب ۱۳۵۷: کوششی برای ارائه یک نظریه اجتماعی، نوشته جان فوران؛ پوپولیسم اسلامی، طبقه و جنسیت در ایران پس از انقلاب، نوشته وال مقدم؛ یک قرن انقلاب: چارچوب تطبیقی، تاریخی و نظری جنبشهای اجتماعی ایران.