میرزا تقی خان امیرکبیر (توس)

پس از وفات مرحوم عباس اقبال آشتیانی استاد فقید دانشگاه تهران که از مفاخر نامدار علم و ادب در عصر کنونی بود یادداشتها و نوشته‌های چاپ نشده وی به انضمام کتابخانه‌اش به دانشگاه منتقل شد. در میان یادداشتهای آن مرحوم جزوه‌دانی محتوی بر فصولی از کتاب شرح احوال میرزاتقی خان امیرکبیر و سواد مقادیری مکاتبات مربوط به وی دیده شد که از آثار اواخر ایام حیات مرحوم اقبال بود. مرحوم اقبال همواره امیرکبیر را می‌ستود و او را از مردان بزرگ تاریخ ایران می‌شمرد و اساس نهضت ترقی خواهی و آزادی طلبی را مربوطه به اعمال وطن‌پرستانه و افکار بلند او می‌دانست و به منظور تدوین شرح احوال مفصل و گویایی از سوانح زندگانی و آثار و افکار امیرکبیر به پایمردی مرحوم دکتر قاسم غنی به تجسس در اسناد و تفحص در مجموعه‌های مکاتیب خانوادگی و جمع آوری مدارک و مآخذ مربوط به تاریخ عهد قاجاریه پرداخت.

انتشار این کتاب تحقیقات و تتبعات مفید مرحوم اقبال را که مستند بر مدارک صحیح است از دستبرد حوادث روزگار مصون می‌دارد و طبعا مأخذی دقیق و معتبر برای کسانی خواهد بود که پس از این به تجسس و تحقیق بیشتر در احوال امیرکبیر می‌پردازند.