آیینه ی سکندری (چشمه) تاریخ ایران از زمان ماقبل تاریخ تا رحلت حضرت ختمی مرتبت

تاریخ‌نگاری با استفاده از شیوه‌های مدرن در فرهنگ و اندیشه‌ی ایرانی، در سرآغاز آن با آیینه‌ی سکندری تألیف میرزاآقاخان کرمانی به‌وجود آمد.

میرزا عبدالحسین، معروف به میرزاآقاخان کرمانی، از پیشگامان اندیشه‌ی آزادیخواهی در جنبش مشروطه‌ی ایران بود.

میرزاآقاخان را بنیانگذار ناسیونالیسم ایرانی می‌دانند.

او فرزند میرزا عبدالرحیم مشیزی، از خان‌های بردسیر کرمان بود و در سال ۱۲۷۰ هجری قمری در قلعه‌ی مشیز از بلوکات بردسیر زاده شد.

میرزاآقاخان کرمانی در این کتاب توانست با گسست از وقایع‌نگاری مورخان پیش از خود و با به کار گیری روش‌های نوین تاریخ‌نویسی که مبتنی بر منابع و اسناد و... است، شعر و قصه‌سرایی را از متون تاریخی خارج و به جای آن، از اسلوب عقلانی و تحلیل خوادث تاریخی بهره گیرد.

آیینه‌ی سکندری که قرار بود در سه مجلد تا دوران حیات مؤلف آن نوشته شود، تنها بخش اول آن که مربوط به تاریخ ایران باستان تا ورود اسلام را به کشورمان در بر می‌گیرد، با استناد به نوشته‌های ایران‌شناسان و زبان‌شناسان تألیف شد و میرزاآقاخان در آن، گذشته از شرح وقایع و حوادث سیاسی، اجتماعی، به تحلیل عوامل اخلاقی و عقلانی رویدادهای تاریخی پرداخته است که این ارزش کار او را با توجه به مقطع زمانی که در آن زندگی می‌کرد چندین برابر کرده است.