قصه ی مهر و ماه (چشمه)

«قصه‌ی مهر و ماه» پنجمین کتاب از مجموعه‌ی متن‌های پیشینه‌ی داستانی است که به کوشش محمدحسین اسلام‌پناه تصحیح شده است. این قصه روایت منصور یک منظومه‌ی عاشقانه با همین عنوان است که جمالی دهلوی، از عرفای هند، آن را سروده است. روایت به نثر عامیانه و نسخه‌‌های خطی آن متعدد است اما با همدیگر همخوانی ندارد. آقای اسلام‌پناه کتاب را براساس یک نسخه‌ی خطی شخصی و نسخه‌ی کتابخانه‌ی بودلیان تصحیح و آماده‌ی نشر کرده است.

 مهر شاهزاده‌ی خاورزمین، به شاهدخت مغربی به نام ماه دل می‌بازد  و برای رسیدن به او دچار سختی‌ها و رنج‌ها می‌شود و با دیوان و جادوگران می‌جنگد. نثر کتاب ساده و عامیانه است و نشانه‌هایی از فارسی متداول در هند را در آن می‌توان دید. در جای‌جای کتاب اشعاری نقل شده است که بیشتر آن‌ها از حافظ شیرازی و شاعری دیگر به نام صفائی است.

نام‌های شخصیت‌های «قصه‌ی مهر و ماه» از نام‌های ستارگان و سیاره‌ها گرفته شده است نظیر مهر، ماه، مشتری، عطارد و غیره. بن‌مایه‌های عیاری کتاب را بیشتر به روایت‌های عامیانه شبیه کرده است. این کتاب با یادداشتی مفید و خواندنی به قلم سرپرستان مجموعه‌ی ‌متن‌های پیشینه‌ی داستانی، استاد ایرج افشار و مهران افشاری و مقدمه‌ی آقای اسلام‌پناه و فهرست‌های گوناگون منتشر شده است.