هنر معاصر در عصر جهانی شدن (چشمه) مجموعه مقالات

هنرمند بودن در عصر حاضر تنها دو راه را پیش رو می‌نهد: انزوا و خلق در سکوت و یا تبدیل شدن به سرمایه‌ برای گالری‌ها و گالری‌دارها.
در حالت اول هنری که خلق می‌شود یا ارائه نمی‌شود یا در سکوت و بی‌خبری، و در بهترین حالت با استقبالی در حد کشور مبدأ هنر، به‌تدریج به حافظه‌ی کوتاه‌مدت مخاطبش می‌پیوندد.
در مقابل، اگر به جریان رایج جهانی شدن، به مفهوم اقتصادیِ آن آلوده شود، می‌توان اطمینان داشت تا زمانی که به سودرسانی‌اش برای نظام سرمایه‌داری جدید ادامه می‌دهد، از پشتیبانی و حمایت گالری‌ها، مجموعه‌داران و مؤسسات هنر بین‌المللی قدرتمند برخوردار است.
به این ترتیب هنرمند به یک نشان تجاری تبدیل می‌شود و هنرش باید تقلیدی بی‌ارزش باشد از جدیدترین جریانات، چه آکادمیک و چه اقتصادی. «اما اگر نقش جهانی‌سازی فرهنگی حرکت به عمق تجربه‌ی میان‌فرهنگی است، باید به چیزی بیش از نمایش‌های دنباله‌روِ صرف متکی باشد.»

رابرت سی. مورگان، استاد دانشگاه‌های معتبر امریکا، در رشته‌ی تاریخ هنر معاصر تحصیل کرده‌ است و کتاب‌ها، کاتالوگ‌ها و تفاسیر زیادی درباره‌ی هنرمندان معاصر در کشورهای مختلف نوشته است. مورگان در کتاب «هنر معاصر در عصر جهانی شدن»، از سفرهایش به کشورهایی می‌گوید که هنر و هنرمندانش ناچارند یا میان دیده‌ شدن در آن کشور و یا عرصه‌ی جهانی ــ به قیمتی که گفته شدــ یکی را انتخاب کنند. او در اندونزی، مراکش، مالی، مقدونیه، مغولستان، کره، ایران و فلسطین هنرمندانی می‌بیند که هیچ دسترسی‌يی به نظام ارتباطی و در نتیجه جهان هنر در مفهوم جدید آن طی بیست و پنج سال اخیر ندارند؛ چون «این هنرمندان از درون به بیرون می‌نگرند.»

مورگان در پنج مقاله‌ای که در این کتاب گرد آورده است به وضعیت هنر در تمام وجوه آن در عصر جهانی شدن می‌پردازد. او معتقد است هنرمند عصر حاضر ناچار است هنرش را به مثابه‌ کالای تجاری پرسود در اختیار سیستم اقتصاد جهانی قرار دهد. در این‌ صورت باید حتا موضوع کارش را مطابق میل این سیستم انتخاب کند. به این ترتیب موضوعی مثل هویت تبدیل به مسئله‌ی غالب آثار هنرمندان ـ عموماً ـ مهاجر یا تبعیدی می‌شود. موضوعی که شبکه‌ی جهانی به هنر معاصر در عصر جهانی شدن تزریق می‌کند.
مورگان برای درمان چنین وضعیتی، نوزایی نقد هنر را تجویز می‌کند؛ تولید «گفتمانی کارکردی‌تر، تحلیلی‌تر و بومی‌تر در جهان هنر لزوماً یعنی قد علم کردن علیه فشارهای فعلی رسانه‌های تجاری.»