گاماسیاب ماهی ندارد (ثالث)

«گاماسیاب ماهی ندارد» نوشتۀ حامد اسماعیلیون روایت جنگ و انقلاب و آدم‌های عادی‌ای است که درگیر این دو موضوع می‌شوند و خواهی نخواهی این دو اتفاق بزرگ زندگی آن‌ها را تغییر می‌دهد. پس بی‌راه نیست که خواننده همراه و هم‌قدم جعفر مزنگی شود که انقلاب کم‌کم او را که ساکن دهاتی دور افتاده است تبدیل به آدم بزرگی می‌کند. بی‌راه نیست اگر دل بسوزاند بر حال و روزگار نحس «سوسن» گم‌گشتۀ فریب خورده‌ای که اسیر سازمانی مخوف با ساز و کاری غیر انسانی شده است. سوسنی که زندگی‌اش را در راه سازمان قرون وسطایی مجاهدین نابود می‌کند و وقتی هم متوجه می‌شود که به بی‌راهه رفته است دیگر نا و توان و شاید روی برگشتن ندارد. همراه و هم قدم شدن با خانواده خواهر سوسن که شوهرش، حسین، در گیر جنگ است و در شهری مرزی در پالایشگاه کار می‌کند و خانوادۀ جنگ‌زده‌اش در جایی دور از کرمانشاه زندگی می‌کنند که آنجا برای بچه‌ها امن‌تر است. رمان از فروردین ۱۳۵۸ شروع می‌شود و خواننده تا مرداد ماه ۱۳۶۷ همراه و هم‌قدم شخصیت‌های زنده و آشنای کتاب می‌شود. رمان سه روایت هم‌زمان را نقل می‌کند. یکی روایت جعفر مزنگی است که از اوایل انقلاب شروع می‌شود و دیگری روایت سوسن است که عضو سازمان مجاهدین است و زندگی و جوانی‌اش را بر سر هیچ و پوچ تباه می‌کند و سومی روایت خانواده سوسن، خواهرها و داماد و بچه‌های خواهر و برادرش است.